Wytyczne zachowania bezpieczeństwa zdrowotnego MEiN, MZ i GIS
dla szkół podstawowych i ponadpodstawowych
Ogólne zasady dla szkół i placówek:
Szczepienie |
- rekomendowane dla pracowników szkół oraz uczniów. |
Higiena |
- częste mycie rąk, ochrona podczas kichania i kaszlu, unikanie dotykania oczu, nosa i ust. |
Wietrzenie |
- zaleca się w ramach utrzymania higieny otoczenia uczniów. |
W trosce o zdrowie publiczne uczniów, pracowników szkół i ich najbliższych rekomendowane są szczepienia zalecane zgodnie z Programem Szczepień ochronnych na dany rok (w tym Załącznik do komunikatu Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 28 października 2022 r. (Dz.U. z 2021 r. poz. 85).
W ogólnych wytycznych nie jest możliwe uwzględnienie specyfiki każdej szkoły – małej i dużej, o zróżnicowanej infrastrukturze i liczebności oddziałów. Szkoły różnią się m.in. zasobami kadrowymi i związaną z tym samodzielnością w realizacji zadań wychowawczych, profilaktycznych oraz z obszaru pomocy psychologiczno- pedagogicznej.
W obliczu zagrożeń psychicznych, na jakie narażone były i są dzieci i młodzież, dbałość o bezpieczeństwo zdrowotne musi być rozsądnie godzona z dbałością o zdrowie psychiczne. Należy brać obie te potrzeby pod uwagę i szukać rozwiązań.
Pozostawienie w tym względzie decyzyjności i autonomii dyrektorom, którzy najlepiej znają i rozumieją wszystkie uwarunkowania swojej szkoły, daje możliwość zastosowania optymalnych, czasem nietypowych rozwiązań. Są one gwarancją bezpieczeństwa, a jednocześnie wyrazem troski o zdrowie psychiczne uczniów.
Wobec powyższego dyrektor kierujący szkołą lub placówką – w zależności od istniejących warunków (w tym m.in. lokalowych, sanitarnych) i zasobów kadrowych – posiada kompetencje do podejmowania rozstrzygnięć w zakresie szczegółowych zasad bezpieczeństwa zdrowotnego na terenie szkoły lub placówki, w tym zorganizowanie higienicznych i bezpiecznych warunków na jej terenie.
Organizacja zajęć
- Do szkoły może uczęszczać uczeń bez objawów infekcji lub choroby zakaźnej.
- Rekomenduje się korzystanie z form aktywnego przemieszczania się. Codzienna aktywność fizyczna pozytywnie wpływa na rozwój fizyczny i psychiczny dziecka.
- Uczniowie mogą być przyprowadzani do szkoły i z niej odbierani przez opiekunów bez objawów infekcji lub choroby zakaźnej.
- Rekomenduje się, aby uczniowie w pierwszej kolejności po przyjściu do szkoły myli ręce wodą z mydłem.
- Dyrektor szkoły w uzgodnieniu z radą rodziców i samorządem uczniowskim może określić szczegółowe zasady bezpieczeństwa zdrowotnego w regulaminie szkoły i upowszechnia je wśród całej społeczności szkolnej.
- Opiekunowie powinni przestrzegać zasad związanych z bezpieczeństwem zdrowotnym jako elementu obowiązującego ich regulaminu szkoły.
- Zaleca się, aby opiekunowie odprowadzający dzieci wchodzili do budynku szkoły lub na teren szkoły, zachowując zasadę 1 opiekun z dzieckiem/dziećmi.
- Rekomenduje się ograniczenie przebywania w szkole osób z zewnątrz (tylko osoby bez objawów infekcji lub choroby zakaźnej). Są one zobowiązane do przestrzegania regulaminu szkoły, w szczególności zasad związanych z bezpieczeństwem zdrowotnym. Dodatkowo zaleca się higienę rąk.
- Należy zapewnić sposoby szybkiej, skutecznej komunikacji z opiekunami ucznia. Rekomendowany jest kontakt z wykorzystaniem technik komunikacji na odległość.
- Rekomenduje się posiadanie termometru bezdotykowego bądź innych urządzeń do bezdotykowego pomiaru temperatury.
- Jeżeli pracownik szkoły zaobserwuje u ucznia objawy mogące wskazywać na infekcję bądź chorobę zakaźną, należy odizolować ucznia w odrębnym pomieszczeniu lub wyznaczonym miejscu i niezwłocznie powiadomić rodziców/opiekunów o konieczności pilnego odebrania ucznia ze szkoły.
- Rekomenduje się zapewnienie takiej organizacji pracy i jej koordynacji, która uniemożliwi nadmierne grupowanie się osób (szczególnie uczniów).
- Obowiązują ogólne zasady higieny:
- częste mycie rąk (po przyjściu do szkoły należy bezzwłocznie umyć ręce),
- ochrona podczas kichania i kaszlu,
- unikanie dotykania oczu, nosa i ust,
- niedzielenie się zaczętym jedzeniem.
- Zaleca się regularne czyszczenie, z użyciem wody z detergentem lub środków dezynfekujących, infrastruktury szkoły, sprzętu, przyborów sportowych i materiałów wykorzystywanych podczas zajęć.
- Zaleca się wietrzenie sal, części wspólnych (korytarze) co najmniej raz na godzinę, w czasie zajęć i podczas przerwy, a także w dni wolne od zajęć.
- Zaleca się korzystanie przez uczniów z boiska szkolnego oraz pobyt na świeżym powietrzu na terenie szkoły.
- Zaleca się, aby uczniowie nie zabierali ze sobą do szkoły niepotrzebnych przedmiotów. Ograniczenie to nie dotyczy dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w szczególności z niepełnosprawnościami. Opiekunowie dziecka powinni zadbać o regularne czyszczenie (pranie lub dezynfekcję) zabawek i innych rzeczy.
- Rekomenduje się ograniczenie kontaktów personelu kuchennego i pracowników administracji oraz obsługi sprzątającej z uczniami oraz nauczycielami.
- Zaleca się we współpracy z pielęgniarką środowiska nauczania i wychowania/ higienistką szkolną ustalenie i upowszechnienie zasad korzystania z gabinetu profilaktyki zdrowotnej oraz godzin jego pracy.
- Jeżeli w szkole funkcjonuje gabinet stomatologiczny, zaleca się ustalenie ze świadczeniodawcą na podstawie obowiązujących go wymagań określonych w przepisach prawa zasad korzystania z gabinetu oraz godzin jego pracy i upowszechnienie ich wśród uczniów i ich opiekunów.
- Należy podjąć działania umożliwiające uczniom realne korzystanie z opieki stomatologicznej w szkolnych gabinetach dentystycznych, w tym zapewnić możliwość obecności rodzica w czasie udzielania świadczenia, gdy jest ona konieczna.
- Po dłuższej przerwie w użytkowaniu źródełek lub fontann wody do picia należy dokonać przeglądu technicznego i sprawdzenia stanu higieniczno-sanitarnego urządzeń. Zalecenia dotyczące nadzoru nad stanem higieniczno-sanitarnym urządzeń zostały wskazane w Wytycznych „Zasady udostępniania wody wodociągowej dzieciom w placówkach szkolno-wychowawczych – bezpieczne formy i zalecenia higieniczno-sanitarne” opublikowanych na stronie internetowej GIS: https://www.gov.pl/web/gis/fontanny-z-woda-do-picia-dystrybutory-wody-zrodelka--udostepnianie-wody-do-spozycia-w-placowkach-oswiaty.
- Dyrektor szkoły ma obowiązek aktualizacji i upowszechnienia wewnętrznego regulaminu lub procedur bezpieczeństwa zdrowotnego na terenie szkoły z uwzględnieniem:
- specyfiki placówki, w tym realizacji zajęć świetlicowych i pozalekcyjnych, oraz zwiększonej liczebności oddziałów,
- zaleceń wskazanych w przedmiotowych wytycznych,
- aktualnych przepisów prawa, w tym m.in. rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 marca 2022 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 679).
- Dyrektor szkoły wprowadzi dodatkowe środki ostrożności dotyczące funkcjonowania w szkole dzieci z chorobami przewlekłymi, w porozumieniu z ich rodzicami/ opiekunami prawnymi.
Higiena, czyszczenie lub dezynfekcja pomieszczeń
i powierzchni
- Rekomenduje się, aby wszystkie osoby trzecie, które wchodzą do szkoły (w tym rodzice uczniów), zachowały higienę rąk, a jeżeli jest to możliwe, myły ręce.
- Zaleca się regularnie myć ręce wodą z mydłem oraz dopilnować, aby robili to uczniowie, w pierwszej kolejności po przyjściu do szkoły oraz szczególnie przed jedzeniem, po powrocie ze świeżego powietrza i po skorzystaniu z toalety. Należy zapewnić regularne czyszczenie i napełnianie dozowników z mydłem.
- Należy monitorować codzienne prace porządkowe, ze szczególnym uwzględnieniem utrzymywania w czystości sal zajęć, pomieszczeń sanitarnohigienicznych, ciągów komunikacyjnych, mycie powierzchni dotykowych – poręczy, klamek i powierzchni płaskich, w tym blatów w salach i w pomieszczeniach spożywania posiłków, klawiatur, włączników.
- Zaleca się monitorować codzienne wietrzenie sal i korytarzy, ze szczególnym uwzględnieniem zapewnienia bezpieczeństwa uczniom w czasie, gdy okna są otwarte.
- W przypadku szkół wyposażonych w systemy wentylacyjno-klimatyzacyjne zalecane jest przeprowadzenie kontroli pracy systemu przed rozpoczęciem jego działania (koniecznie przed rozpoczęciem roku szkolnego), w tym przeglądu technicznego i sanitarnego (m.in. kontrola szczelności systemu oraz zgodnie z zaleceniami producenta wymiana filtrów powietrza), a w trakcie użytkowania stały monitoring bezpieczeństwa systemu.
- Jeżeli w szkole stosuje się środki do dezynfekcji powierzchni, należy ściśle przestrzegać zaleceń producenta znajdujących się na opakowaniu środka do dezynfekcji. Ważne jest ścisłe przestrzeganie czasu niezbędnego do wywietrzenia dezynfekowanych pomieszczeń i przedmiotów tak, aby uczniowie nie byli narażeni na wdychanie oparów środków służących do dezynfekcji.
- W pomieszczeniach sanitarnohigienicznych należy wywiesić plakaty z zasadami prawidłowego mycia rąk, a jeżeli są dozowniki z płynem do dezynfekcji rąk – również instrukcje dezynfekcji.
- Należy na bieżąco dbać o czystość urządzeń sanitarnohigienicznych, w tym o ich czyszczenie z użyciem detergentu lub dezynfekcję.
- Sale lekcyjne należy wietrzyć nie rzadziej niż co godzinę w trakcie przebywania dzieci w sali, w tym również przed rozpoczęciem zajęć.
- Należy regularnie opróżniać i czyścić kosze na odpady.
- Dyrektor szkoły ustala z podmiotem zewnętrznym zasady korzystania z udostępnianej infrastruktury szkoły.
Gastronomia
- Przy organizacji żywienia (stołówka, kuchnia, jadalnia, inne pomieszczenia przeznaczone na spożycie ciepłych posiłków) w szkole należy zapewnić warunki higieniczne wymagane przepisami prawa.
- Korzystanie z posiłków musi być bezpieczne i odbywać się w miejscach do tego przeznaczonych.
Postępowanie w przypadku wystąpienia objawów infekcji lub podejrzenia choroby zakaźnej u pracowników
- Wszyscy pracownicy powinni zostać poinstruowani o zasadach wynikających z Wytycznych oraz wprowadzonych w szkole szczegółowych rozwiązań.
- Do pracy w szkole mogą przychodzić jedynie osoby bez objawów infekcji lub choroby zakaźnej.
- Zaleca się wyznaczenie i przygotowanie (m.in. wyposażenie w środki ochrony i płyn dezynfekujący) pomieszczenie lub wydzielić miejsce, w którym będzie można odizolować osobę w przypadku zaobserwowania objawów choroby infekcyjnej.
- W przypadku wystąpienia u pracownika będącego na stanowisku pracy objawów choroby zakaźnej dyrektor szkoły odsuwa go od wykonywanych czynności. Jeżeli jest taka konieczność wzywa pomoc medyczną.
- Zaleca się ustalenie miejsc, w których przebywała osoba z niepokojącymi objawami sugerującymi infekcję lub chorobę zakaźną, i przeprowadzenie dodatkowego sprzątania zgodnie z procedurami zakładowymi, a także umycie/zdezynfekowanie powierzchni dotykowych (klamki, poręcze, uchwyty itp.).
- Zaleca się bieżące śledzenie obowiązujących przepisów prawa w zakresie bezpieczeństwa zdrowotnego oraz informacji Ministra Zdrowia i Głównego Inspektora Sanitarnego.